Jakie badania wykonujemy podczas omdlenia
Podstawowe badania przy omdleniu
Stan ogólny. Ocenić, czy pacjent wygląda na zdrowego, chorego, czy jest przytomny czy splątany.
Ocena czynności życiowych. Zbadać tętno na kończynach górnych i dolnych oraz porównać wartości ciśnienia tętniczego krwi na obu rękach. Przeprowadzić próbę ortostatyczną. Zmierzyć częstość oddechu i temperaturę.
Głowa, oczy, uszy, nos i gardło. Zbadać wielkość źrenic i ich reaktywność, obejrzeć dno oka (tarcza zastoinowa, wylewy krwawe) oraz błony bębenkowe (krwiak, wyciek z ucha). Sprawdzić, czy nie ma objawów urazu.
Szyja. Sprawdzić tkliwość przy ucisku. Ocenić, czy nie ma sztywności karku i rozdęcia żył szyjnych.
Płuca. Osłuchać szmery oddechowe; sprawdzić, czy nie ma rzężeń średniobańkowych, grubobańkowych, świstów, tarcia.
Serce. Osłuchać tony serca (zwrócić uwagę podczas próby Valsalvy na wszelkie zmiany, które mogłyby sugerować wypadanie płatka zastawki mitralnej lub kardiomiopatię przerostową). Sprawdzić, czy nie występuje tarcie, rytm cwałowy, kliki i odgłos plusku, śluzaka przedsionka serca.
Brzuch. Zbadać napięcie, szmery perystaltyki; sprawdzić pod kątem występowania guzów, objawów otrzewnowych; ocenić tkliwość.
Odbytnica. Zmierzyć napięcie odbytu i zbadać kał na krew utajoną i jawną.
Miednica. Zbadać, czy nie ma krwawienia z dróg rodnych, guzów przydatków; ocenić tkliwość.
Kończyny. Sprawdzić, czy nie ma niewydolności żylnej, sinicy, palców pałeczkowatych oraz obrzęków.
Badanie neurologiczne. Szczególną uwagę zwrócić na objawy ogniskowe ubytków ruchowych lub czuciowych, jak również na objawy móżdżkowe.
Badania diagnostyczne wykonywane przy omdleniu
Zleca się wybrane badania. Dla przypadków omdlenia nie ma rutynowego zestawu badań.
Badanie EKG. Zlecać u wszystkich pacjentów. Pozwala ono na ustalenie obecności niedokrwienia mięśnia sercowego, zawału, zaburzeń rytmu serca, zespołu preekscytacji, wydłużenia odstępu QT oraz zaburzeń przewodzenia. Pacjenci z podejrzeniem zaburzeń rytmu wymagają przedłużonego monitorowania kardiologicznego.
Badania biochemiczne krwi. Zarezerwować dla pacjentów, u których jest wymagana szczegółowa diagnostyka. Testy paskowe na stężenie cukru są jednak zalecane u wszystkich pacjentów z zaburzoną świadomością, a u kobiet w wieku rozrodczym, u których występują omdlenia, powinno się rutynowo przeprowadzać testy ciążowe. Wykonać badanie gazometryczne krwi tętniczej i badanie enzymów kardiologicznych, jeśli są ku temu wskazania.
RTG klatki piersiowej. Przeprowadzić w celu wykluczenia patologii w obrębie układu oddechowego, (np. zatorowości płucnej) oraz dokonać oceny sylwetki serca.
Uwagi
U ponad 40% pacjentów przyczyna omdleń pozostaje nieznana pomimo przeprowadzenia dokładnych badań. Tomografia komputerowa nie jest pomocna w przypadku braku wykrycia objawów neurologicznych w trakcie badania.
